Onrust over afschaffen dubbel paspoort (Reformatorisch DB, 13 feb 2012)

Onrust over afschaffen dubbel paspoort (RD)

Door Gerriëtte Stolk

Nederlanders in het buitenland raken binnenkort mogelijk hun Nederlandse identiteit kwijt. Als de plannen van oud-minister Donner worden uitgevoerd, komt er een eind aan het dubbele paspoort.

Volgens het voorstel dat Donner begin vorig jaar lanceerde, mogen nieuwe Nederlanders niet langer over twee paspoorten beschikken. Volgens de regering zou dit de integratie bevorderen.

Nederlanders die echter in het buitenland een paspoort aanvragen, moeten dan wel gelijk hun Nederlandse papieren inleveren. Voor oud-Nederlanders die terugkeren naar hun bakermat is het bovendien niet langer vanzelfsprekend dat ze hun vaderlandse identiteit weer terugkrijgen.

Officieel is een dubbel paspoort nu al verboden. Maar de wet kent nog een heel aantal uitzonderingen, legt advocaat nationaliteitrecht Hermie de Voer uit. Zo mag een buitenlander die met een Nederlander trouwt de nationaliteit van het herkomstland behouden. In het aangepaste wetsontwerp wordt deze clausule geschrapt.

Nederlanders die een nieuwe nationaliteit hebben aangenomen, hoeven niet op sympathie te rekenen als ze weer Nederlander willen worden. De Voer: „Ze zijn hun Nederlandse staatsburgerschap simpelweg kwijt. Ook al spreken ze vloeiend Nederlands en zijn ze veelal opgegroeid in onze cultuur.”

Nu is het nog zo dat Nederlanders uit den vreemde kunnen opteren voor een Hollands paspoort zodra ze weer een jaar in Nederland wonen. Ze krijgen hun Nederlandse identiteit terug en mogen hun buitenlandse paspoort houden. Ook hieraan komt een eind, als althans de plannen doorgaan.

Petitie

Maar aan de verre horizon gloort een sprankje hoop. De Nederlander Eelco Keij (al jaren woonachtig en werkzaam in New York) vraagt met een inmiddels door meer dan 20.000 mensen ondertekende petitie aandacht voor de situatie van Nederlanders buiten de grenspalen van hun vaderland.

De initiatiefnemer van de handtekeningenactie zat midden in het proces om Amerikaan te worden toen Donner zijn ideeën lanceerde. Zelf beschikt hij inmiddels over Amerikaanse én de Nederlandse papieren. „Ik wil niet dat nieuwe expats hun Nederlandse staatsburgerschap kwijtraken vanwege een baan of partner in het buitenland.”

De Voer is bang dat de minister deze groep Nederlanders in het buitenland over het hoofd heeft gezien. „Ik kan me niet voorstellen dat het kabinet dit wil. In onze kenniseconomie hebben we veel van deze mensen bij uitstek nodig.”

Keij valt de juriste bij: „Donner heeft het wetsontwerp volledig op de binnenlandse situatie gericht, zonder na te denken over de internationale gevolgen.”

De petitie van Keij wordt voornamelijk door expats getekend. Als Den Haag het wetsvoorstel van Donner evenwel aanneemt, zal voor hen het leven een stuk lastiger worden. „Een veelgehoord argument van Nederlanders in het buitenland is dat ze voor een paar jaar naar Nederland terug willen om hun ouders te verzorgen. Zonder een dubbel paspoort valt dat niet mee. Bovendien help je er die ouders ook niet mee.”

Ouderwets

Volgens Keij druist het wetsvoorstel in tegen de tijdgeest. „Dit is een typisch voorbeeld van negentiende-eeuws denken. Wanneer Nederlanders naar het buitenland vertrekken, staan we hen bij wijze van spreken niet meer met het hele dorp uit te zwaaien. Tegenwoordig kunnen migranten de band met het vaderland veel beter onderhouden. Via internet communiceren ze gemakkelijk met elkaar. De vliegtickets zijn veel goedkoper geworden, waardoor er vaker heen en weer gereisd wordt. Dit is een nieuw soort vorm van migratie waar het wetsvoorstel absoluut niet op inspeelt.”

Volgens De Voer is de Nederlandse paspoortenkwestie in internationaal perspectief op z’n minst een opmerkelijke manoeuvre. „Het kabinet vaart niet alleen binnen de Europese Unie een heel solistische koers, ook daarbuiten is het dubbele paspoort voor de meeste landen geen issue. Het hoort gewoon bij de globalisering.”

Integratie

Keij betwijfelt bovendien of de nieuwe plannen de integratie daadwerkelijk zullen bevorderen. „Voelt een Turk zich meer Nederlands wanneer hij gedwongen is afstand te doen van zijn Turkse paspoort? Voelt hij zich dan minder Turk?”

Volgens Keij is er geen zinnige relatie tussen goede integratie en het bezit van meerdere paspoorten te bedenken. „Integratie heeft tijd nodig. Ze kost een aantal generaties. In plaats van paspoorten af te pakken kan de regering nieuwe burgers beter aanspreken op hun plichten, en verder omstandigheden creëren – voor werkverschaffing. Wat ze nu doet, is symboolpolitiek.”

Een andere dilemma maakt de kwestie extra ingewikkeld: in sommige landen kun je onmogelijk afstand doen van je nationaliteit. De Voer: „Marokkanen kunnen hun paspoort niet inleveren, Hoe graag ze het misschien willen. En wat te denken van prinses Máxima; zij kan niet van haar Argentijnse nationaliteit af.”

Wanneer een ander land de inlevering van de nationaliteit niet expliciet verbiedt, is het bovendien de vraag of de aspirant-Nederlander dat nog wel wil, aldus De Voer. „Zonder paspoort is het visum veelal een vereist document om bijvoorbeeld bij familie op bezoek te gaan. Dat kost tijd en geld. Nederland dwingt op deze manier mensen te kiezen. Dat is volgens mij helemaal niet nodig.”

Non-issue

Begin december adviseerde de Raad van State de regering over het wetsontwerp. Het is nu wachten op minister Spies, de opvolgster van Donner, die het wetsvoorstel naar de Kamer zal brengen.

De woordvoerder van Spies heeft verklaard dat de minister er geen haast heeft, weet Keij. „Het kan nog maanden duren. Van de D66-fractie heb ik begrepen dat ze binnenkort kritische Kamervragen gaat stellen over het waarom van de geïnitieerde dwangmaatregelen. We kunnen het beste afwachten.”

Maar Keij blijft niet stil in een hoekje van zijn New Yorkse appartement zitten. „Mijn droom is dat het een non-issue wordt.”

bron: http://www.refdag.nl/nieuws/binnenland/onrust_over_afschaffen_dubbel_paspoort_1_622502